Rdzeń kręgowy jest bardzo delikatny, a jego uszkodzenie jest bardzo poważne w skutkach głównie dlatego, że w wielu przypadkach lekarzom nie udaje się przywrócić jego pełnej sprawności. Wiedząc, jak za wiele aspektów odpowiada, nie trudno jest wyciągnąć wniosek, że jego uszkodzenie może mieć poważny wpływ na funkcjonowanie ludzkiego ciała, jak i dalsze życie.

Podstawowe objawy uszkodzenia rdzenia kręgowego

Objawy uszkodzenia rdzenia kręgowego mogą być różne, w zależności od tego, na którym poziomie doszło do największych zmian. Przyjęło się, że im wyżej ulokowane są uszkodzenia, tym zakres zaburzeń może być dużo poważniejszy. Jeżeli uszkodzenia dotyczą części rdzenia powyżej odcinka C4 kręgosłupa, poszkodowany zwykle umiera, ze względu na porażenie mięśni oddechowych.

Uszkodzenia na odcinku od C4 do C5 powodują paraliż wszystkich kończyn, a od C6 do C7 niedowład kończyn górnych i porażenia kończyn dolnych. Uszkodzenia na odcinku od C7 aż do Th11 są przyczyną różnego typu porażeń w kończynach dolnych. Jeżeli dojdzie do uszkodzenia Th12-L1, funkcjonować w nieprawidłowy sposób będą zwieracze.

Pacjenci, u których doszło do uszkodzenia rdzenia kręgowego, mogą zgłaszać następujące objawy:

• problemy z czuciem - dotyczy to kończy, jak i ogólnego odczuwania bólu czy zmian temperatury,
• zaburzenia seksualne,
• ból,
• problemy z oddychaniem,
• problemy z poruszaniem się, jak i z koordynacją ruchową,
• drętwienia, mrowienia.

Skala Frankel – 5 stopni uszkodzenia rdzenia kręgowego

Przyjęło się, że klasyfikację uszkodzenia rdzenia kręgowego wykonuje się przy użyciu skali Frankel:

• A – całkowite uszkodzenie rdzenia kręgowego, w efekcie czego występuje porażenie kończyn oraz całkowity zanik czucia,
• B – brak możliwości ruchu, ale przynajmniej częściowe czucie,
• C – ruchy wykonywane przez osobę poszkodowaną są bezładne, a czucie może pozostać lub być całkowicie utracone,
• D – pojawia się niedowład mięśni, ale pacjent ma możliwość wykonywania celowych ruchów, co udaje się wypracować w procesie rehabilitacji,
• E – pacjent nie ma żadnych ubytków neurologicznych, a uszkodzenie rdzenia kręgowego nie wystąpiło lub w wyniku przeprowadzonej operacji wszystkie funkcje zostały przywrócone.

Jak wygląda diagnostyka urazu rdzenia kręgowego?

Jeżeli u poszkodowanej osoby prawdopodobne jest uszkodzenie rdzenia kręgowego, istotne jest, aby jak najszybciej wykonać kompleksowe badania neurologiczne oraz przeprowadzić pełną diagnostykę obrazową. Na podstawie wyników badań, uda się określić występujące ubytki neurologiczne i wyciągnąć wnioski na temat przewidywanych uszkodzeń.

Podstawowe zmiany kręgosłupa widoczne są zwykle na badaniu RTG, ale dokładniejszy obraz uda się uzyskać poprzez wykonanie tomografii komputerowej.

Diagnoza a szanse na powrót do zdrowia

Słysząc diagnozę, że w wyniku uszkodzenia rdzenia kręgowego doszło do zmian w dolnych kończynach, wiele osób traci całkowicie nadzieję i postanawia przyzwyczaić się do myśli o jeździe na wózku. Nie musi tak jednak być. Medycyna rozwija się tak szybko i skutecznie, że można próbować różnych terapii oraz sposobów na powrót do pełnej sprawności. Obecnie dostępnych jest kilka metod leczenia uszkodzeń rdzenia kręgowego.

1. Magnetyczna stymulacja mózgu – metoda polega na przywróceniu przewodnictwa w uszkodzonych jedynie w części nerwach, a tym samym wzmocnienie połączeń, które nie zostały do końca zerwane. Impulsy przekazywane są poprzez stymulatory elektromagnetyczne umieszczane na czaszce pacjenta.
2. Komórki gleju węchowego – w miejscu uszkodzenia zazwyczaj powstaje blizna glejowa, która hamuje odrastanie uszkodzonych włókien nerwowych. Nie można jej usunąć, ponieważ powstanie zaraz nowa, jeszcze większa. Sposobem na rozwiązanie sytuacji jest wszczepienie w okolice uszkodzonego rdzenia kręgowego komórki gleju węchowego. Materiał pobierany jest z opuszki węchowej mózgu.
3. Komórki macierzyste – pochodzą z krwi pępowinowej lub tkanek tłuszczowych. W efekcie transformacji można upodobnić je do komórek, z których składa się konkretny narząd, a tym samym są w stanie go zastąpić. Gdy uda się wytworzyć ich odpowiednią ilość, są wstrzykiwane do płynu rdzeniowo-mózgowego lub bezpośrednio do uszkodzonego rdzenia kręgowego.
4. Elektryczna stymulacja zewnątrzoponowa – innowacyjna, najnowocześniejsza metoda leczenia uszkodzeń rdzenia kręgowego, o której więcej możesz przeczytać tutaj: https://epiduralstimulationnow.com/pl/przelom-w-leczeniu-urazow-rdzenia-kregowego/. Na opony rdzeniowe, poniżej uszkodzenia, jest wszczepiany stymulator, którego zadaniem jest wysyłanie sygnałów podobnych do tych pochodzących z kory mózgowej. W ten sposób, udaje się zwiększyć funkcje ruchowe poniżej miejsca, w którym doszło do uszkodzenia.

Interfejs mózgowo-rdzeniowy – jeżeli doszło do częściowego uszkodzenia rdzenia kręgowego, do kory mózgowej można wszczepić interfejs, który wykorzystując elektrody umieszczone poniżej uszkodzonego miejsca, będzie w stanie stymulować do ruchu konkretne partie mięśni. Pacjentowi może zostać przywrócona pełna sprawność kończyn.